Blog Robert Mienstra

Over de kloof tussen stadhuis en inwoners

Door Robert Mienstra

Minder dan de helft van de stemgerechtigden stemt bij gemeenteraadsverkiezingen. De kloof tussen de man en vrouw in de straat en de politiek in het stadhuis is groot. Veel te groot.
In dit stuk laat ik mijn gedachten gaan over het waarom van de kloof en geef ik enige aanzetten om die kloof een beetje smaller te maken. Geen discussiestuk, geen betoog, geen pamflet, louter een aanzet tot een gesprek.
Laat maar van je horen in de reactie-optie onder deze blog.
_________________________________________________

“Voorzitter, ik zie op pagina 17 onder het tweede lid a in de derde zin een bedrag staan van…”
Op dat moment stond ik op en verliet de Politieke Markt in het stadhuis van Almere.
Dit kon ik niet uitleggen aan mijn lezers.

Het ging hier om de verantwoording van het beleid van de gemeente over de jeugdzorg. Het nieuws was dat de gemeente meer geld uitgeeft aan jeugdzorg dan van te voren bedacht was. Het was de bedoeling dat de raadsleden hier slimme dingen over zouden zeggen en met oplossingen zouden komen. Maar het werd geneuzel over paragraaf zoveel, sub a.
Het waaróm van teveel geld uitgeven werd niet besproken. Het werd muggenziften en mieren- en kommaneuken op cijfertjes.

Uitleggen
Ik had gehoopt dat ik aan mijn lezers had kunnen uitleggen hoe het komt dat er zoveel geld wordt uitgegeven aan de jeugdzorg en of dat inderdaad teveel was. Dat lukte dus niet.
Het komt vaker voor dat raadsleden niet tot de kern komen, niet hun politieke standpunt uitleggen en alleen maar inzoomen op pieterpeuterige details waar ik niets van snap en mijn lezers ook niet. Vandaar dat ik de raadsvergadering verliet en koffie ging drinken.
En dan dacht ik na hoe ik moet uitleggen aan mijn lezers dat ik niet kan uitleggen wat de raadsleden uit naam van de kiezers doen in het stadhuis.
Dan begreep ik de grote kloof tussen politiek en inwoners. Mijn lezers willen gewoon weten wat ze er aan hebben wat er in het stadhuis gebeurt.

Taak
Een belangrijke taak van de raadsleden is het controleren of het college van burgemeester en wethouders het beleid goed uitvoert. Dat is  verantwoording aan de inwoners van de stad, aan hun kiezers. Nu – bij de jeugdzorg – gedroegen de raadsleden zich als boekhouders, als droogstoppels.

Interesse
Wat interesseert het de inwoners dat het cijfertje onder lid a. al dan niet klopt? Geen zier.
De inwoners willen weten waarom de gemeente een tekort krijgt op de begroting bij de jeugdzorg. Wat gaat er mis in de stad dat die zorg zo duur is? En vooral… wat gaan we er aan doen om de kosten binnen de perken te houden. Dan komt er ook weer meer geld voor die kapotte lantaarnpaal op de hoek. Die is voor de inwoners veel belangrijker dan ‘pagina 17 onder het tweede lid a in de derde zin’.

Zin
Aan de vergadertafel waren meer raadsleden aanwezig dan belangstellenden op de publieke tribune. Er zat slechts een handjevol ambtenaren. In het theater is het dan de vraag of de voorstelling wel door moet gaan als er meer acteurs op het podium staan dan er publiek in de zaal zit.
Ik vraag me af of dit soort openbare raadsbijeenkomsten wel zin heeft. Het interesseert op deze manier niemand in de stad. Het enige wat Tante Truus en Ome Tinus van de hoek vinden is dat het een schande is ‘dat het geld met bakken over de schutting wordt gegooid.” Of dat ander geld verkeerd besteed wordt. “Stop het geld van de Floriade maar in de jeugdzorg, dan heeft de bevolking er ook nog wat aan en dan wordt eindelijk ook die lantaarnpaal gerepareerd en de loszittende tegels in de stoep vastgezet.”

Belangstelling
De publieke belangstelling voor de raadsbijeenkomsten is bedroevend laag. Zeg maar bijna nul. Ja, als het over de eigen achtertuin gaat, dan komt het publiek opdagen: als hun bootjes weg moeten, hun camping kan opdoeken of als het gaat om een theatergezelschap dat het college aanvankelijk liever kwijt is dan rijk. Dan zitten de bootjeseigenaren, de caravangasten en de acteurs op de publieke tribune.
Maar bij de reguliere raadsbijeenkomsten zie je nauwelijks geïnteresseerde inwoners
Nou zijn die bijeenkomsten ook alleen maar interessant als je echt in de dossiers zit. En die zijn polsdik, geschreven in een taal voor insiders. En zelfs een aantal van de 45 raadsleden heeft er grote moeite mee te begrijpen waar ze mee bezig zijn.
Op verjaardagen weten Tante Truus en Ome Tinus het prima te vertellen wat er beter kan in de stad. Dat kunnen ze ook. Dat is meer dan onderbuikgevoel. “Maar we luisteren daar niet naar”, zei laatst een journalist van de Groene Amsterdammer tegen mij.

Inspreken
Soms komen inwoners inspreken op de Politieke Markt. Keurig voorbereid en vaak bloednerveus. Ze krijgen van de voorzitter 5 minuten de tijd, en daarna kunnen ze opzouten naar de publieke tribune. De raadsleden bedanken allemaal de inspreker voor de bijdrage en gaan daarna verder met hun politieke spelletje. De inspreker zit monddood op de publieke tribune. Gewoon mee debatteren zou moeten kunnen, misschien wat chaotischer dan anders, maar de raadsleden zouden zich daarin moeten kunnen redden. Het gaat om het punt van de inspreker. De partijen roepen altijd dat ze in gesprek willen met de inwoners. Is er dan een keer eentje aanwezig, dan mag die niet actief meedoen. En wat zegt die inspreker op de verjaardag thuis: “Ik heb mijn zegje gedaan, dat ging goed, hoor. Maar het maakte niets uit.”
Soms stellen echt geïnteresseerde raadsleden nog wel eens een vraag aan de inspreker, maar van mee debatteren is geen sprake.

Nog een kwestie
Verder wordt er nauwelijks een item op de Politieke Markt in één avond afgerond. Iedere partij moet er z’n plasje over doen, wat dan weer aanleiding geeft om elkaar partijpolitieke vliegen af te vangen.
En zit er publiek voor het eigen onderwerp, dan gaat het na die afgebroken vergadering teleurgesteld naar huis, want er is geen beslissing, geen eindconclusie, nee… ‘we gaan volgende week verder.’ Moet het publiek weer komen opdagen.
In die week is er dan in inmiddels in de achterkamertjes overlegd en hebben de wethouders de fractiekamers van hun partij bezocht om de nooduitgang te zoeken hoe ze er zonder gezichtsverlies mee weg kunnen komen. En het publiek? Dat zit mokkend thuis: “Zakkenvullers, pluchezitters.”

Geen snars
Stel ik zou zonder enige voorkennis op de publieke tribune zitten en luisteren wat de raadsleden naar voren brengen. Ik zou er geen snars van snappen. Op een avond was een studentengroep van Windesheim op bezoek om de Politieke Markt een keer mee te maken. Na tien minuten gaven de studenten zich gewonnen en verlieten giechelend de zaal. Er was voor hen geen touw aan vast te knopen. Dat waren studenten. Onze toekomstige hoogopgeleiden. Laat staan wat Tante Truus en Ome Tinus er van zouden vinden. Ook echt he-le-maal niets.

Verschillen
Waarom is de afstand tussen de bevolking van Almere en de politiek zo groot? Als er verkiezingen zijn, dan kunnen de politici het wel. Gehuld in jacks met de clubkleuren van hun partij duiken ze overal in de stad op. Met flyers waarin keurig in korte statements staat wat de partij wil: meer en betere zorg, beter onderwijs, meer leraren, beter onderhoud van de stad, meer groen, beter openbaar vervoer, meer woningen, en ga zo maar door. Het is één pot nat. Allemaal willen ze hetzelfde.

De partijen verschillen nauwelijks van elkaar in verkiezingstijd. Waarom is het in de raadszaal dan zo moeilijk om samen te werken, om bijvoorbeeld die woningbouw uit het slop te halen. De verschillen zitten in de kleine details. Iets meer of minder sociale woningbouw. Maar allemaal willen ze bouwen. Maar die kleine verschillen zijn de stokken tussen de spaken. Waarom dan niet snel een leesbaar stuk gemaakt waarin staat hoe er voor die 18.000 woningzoekenden in de stad huizen kunnen komen? Dat wil iedereen.
Maar nee, er wordt geneuzeld over kleinigheden. Wat willen Tante Truus en Ome Tinus? Gewoon, vier muren met een dak er op. Vooral voor hun volwassen kinderen die allemaal nog thuis wonen.

Laten de politieke partijen ook nú wekelijks de straat op gaan in hun gekleurde jacks. En dan overal uitleggen aan de inwoners wat er speelt in het stadhuis. Dan moeten ze eens aankomen met ‘, ik zie op pagina 17 onder het tweede lid a in de derde zin een bedrag staan van…’ Tante Truus op de markt zou zich omdraaien: “Meneer, ik zie daar dat de bietjes in de aanbieding zijn en der leggen er nog maar een paar.”

Leg aan tante Truus uit waarom haar kinderen geen woning kunnen vinden in de stad en nog 15 jaar moeten wachten. Als je dat kan, en durft uitleggen .. dan ben je een politicus met ballen.
Leg uit waarom die Floriade van levensbelang is voor de stad. Ga op een zeepkist staan, laat je zien.

Oprecht
Is het allemaal kommer en kwel in het stadhuis? Wel nee. De gekozen raadsleden doen oprecht hun best, steken ziel en zaligheid in hun werk. Hebben naast het raadswerk gewoon een baan en vaak een gezin. Ze krijgen er ook – zij het bescheiden – voor betaald. Als je deze vergoeding omrekent naar de tijd die ze in het raadswerk steken, dan heeft een 16-jarige vakkenvuller een veel hoger uurloon. Dus met dat zakkenvullen valt het ook wel mee.
Een vakkenvuller ligt ook minder onder vuur dan het gemiddelde raadslid. Dat heeft af en toe een olifantshuid nodig om zich staande te houden.
Ondanks het harde werken en de goede bedoelingen van de raadsleden, gaat minder dan de helft van de stemgerechtigden in Almere naar de stembus. Een meerderheid blijft thuis. Die interesseert het niet of heeft het vertrouwen in de volksvertegenwoordiging verloren.
Dat vertrouwen moet teruggewonnen worden. De gekleurde jacks uit de mottenballen, de zeepkisten opgepoetst, de gesprekken aangaan op de markt. Want dat is de plek waar wat te winnen is.

In de oude Griekse democratie was de markt (de agora) de verzamelplaats waar de politiek besproken werd en kwam er de volksvergadering samen. De gebouwen van het stadsbestuur stonden er. Almere sluit daar aardig bij aan. Het stadhuis staat aan onze agora zoals bij de oude Grieken. Ga dus het stadhuis uit, onze agora op en ga daar in gesprek met de inwoners. The place to be.

Wat moeten politici doen in de gemeenteraad? Er voor zorgen dat alles waar ze het tijdens de verkiezingscampagne zo over eens zijn, uitgevoerd gaat worden door het college. En dat moeten ze weer controleren.

En wat moet het college doen? Alle beleidsplannen niet langer schrijven dan 1 A-viertje. In begrijpelijke taal. Maximaal 500 woorden. Met de simpele methode van de 7 W’s en de H: Wat, waar, wanneer, waarom, wie, waartoe, waarmee en hoe.
Dan snappen we het. En misschien willen tante Truus en ome Tinus er dan ook eens een blik op werpen. En die weglopende studenten ook.

Wat willen oom en tante horen van de politici? Dat ze het snappen en dat ze hun stem terug horen in de raadzaal. Ze willen van de raadsleden weten wat er gebeurt en waarom. En graag binnen vijf zinnen. Met deze 2 W’s – wat en waarom – kom je al een heel eind om oom en tante goed te informeren. En daarmee wellicht te interesseren. Als politici beter duidelijk kunnen krijgen wat ze willen en doen, dan kunnen burgers daar ook makkelijker op reageren.

Dan kunnen de bietjes op de markt misschien even wachten, want de andijvie ligt nog volop in de kraam en is ook best goedkoop.

Er is een dame die vindt dat Almere DEZE WEEK te weinig publiceert over sterke vrouwen. ‘Er  moeten meer krachtige vrouwen in de krant’, schreef ze me.

Nou ben ik niet vies van elke week een leuke pin-up op pagina 3. Bild Zeitung in Duitsland is er groot mee geworden.
Dus dat kan geregeld worden. Goede ideeën neem ik meteen over.

Maar de gedachte er achter: meer sterke vrouwen in de krant? En wat doen we dan met de zwakke vrouwen? En de middelmatige?
Waarom moeten er meer vrouwen in de krant? Waarom moet deze doelgroep speciaal behandeld worden? Zijn vrouwen achtergesteld? Houden we vrouwen bewust buiten de deur?

De brief van de dame suggereert dat wel. Een oplossing zou zijn dat we de reclameblokken van de ster op tv volgen. Stralende vrouwen met wasmiddelen, met maandverband dat de maandelijkse ongemakjes doet vergeten, met wondermiddeltjes tegen incontinentie, vrouwen in een luchtballon die roepen ‘Alle lof voor Almhof’, die vol genot zuigen op een stuk chocolade? Die in extase zijn van online bestelde schoentjes?
Ja, dat soort advertenties willen we graag in de krant.

Wat zijn dan verder sterke vrouwen?
Geen idee.
Dan gaat het hier alleen om de doelgroep… om de doelgroep.
Dan blijven we aan de gang.
Sterke allochtonen verdienen die extra aandacht? Sterke Homo’s, sterke transgenders? Sterke bejaarden? Sterke jongeren? Wat is er met dat woord ‘sterk’? Een non-argument.

Tot mijn grote schrik hadden we afgelopen week drie vrouwen onder elkaar op de site van de krant.
Dat was nog nooit voor gekomen. Drie mannen trouwens ook niet. Net als drie bejaarden.

Kom met drie argumenten die mij overtuigen dat sterke vrouwen speciale extra aandacht moeten krijgen. Ik heb ze niet.

Reacties geven? Staat hieronder aan.

Woensdag 16 oktober om 20.00 uur presenteer ik mijn twee columnboeken in de theaterzaal van de nieuwe bibliotheek. Daarbij ben je van harte uitgenodigd.
Toegang is gratis.
Kaarten kan je hier reserveren Je kan mij voor kaartjes ook mailen: mail@robertmienstra.nl Dan zorg ik ervoor dat ze klaar liggen.

De avond heet ‘Almere op scherp’ en staat in het teken van de identiteit van Almere. Almere heeft wel degelijk geschiedenis.

Journalist en historicus Casper van den Broek gaat in op de identiteit van de stad.
Publicist Bart Buijs belicht met foto’s de identiteit van de stad.
En ik? Ik vertel stuntverhalen over hoe mijn columns tot stand komen, lees voor en presenteer mijn boeken die natuurlijk ook te koop zijn.

Columnboek 1: “Ik wil opzeggingen”. Twintig jaar columns in Almere.
Columnboek 2: “Buurman Karel”. Ik schreef 144 columns waarin ik mijn buurman Karel aan het woord liet. Een rondborstige Almeerder die de Almeerse politiek fileerde als de stem des volks.

Laten we er een echte Almeerse bijeenkomst en reünie van maken.
Lachen is verzekerd.

Bekijk hier de trailer bij “Ik wil opzeggingen”

Wil je al boeken reserveren? Stuur een mailtje naar mail@robertmienstra.nl, app me (06-12322943) of stuur een PB via mijn facebook.
Elk boek kost 15,– euro.
Koop je ze allebei: 25,00 euro.
In de bieb kan je contant afrekenen. Achteraf kan ook.

UPDATE 26 september 12.04 uur: Deze blog werd na 15 minuten achterhaald door het nieuws dat Wethouder Ypma is afgetreden. Deze journalist voelt zich zwaar belazerd door gemeente en de PvdA. Uit privacy-overwegingen zal ik niet naar buiten komen met de communicatie over Ypma, maar ik moet me beheersen.

———————————–

Wethouder Loes Ypma is ziek. Ik wens haar van harte beterschap.
De gemeente wil niet zeggen wanneer ze weer terugkeert naar Almere. “Ik heb geen idee wanneer ze beter zal zijn en terugkeert”, meldt voorlichting van de gemeente.
Ook vanaf haar Woerdense ziekbed reageert Ypma niet op vragen die Almere DEZE WEEK via de chat stelde.
Haar partij, de PvdA, hult zich in stilzwijgen.
Wanneer kunnen we Loes terug verwachten? Het is onduidelijk.

Het is onverstandig van de gemeente, de PvdA en de wethouder zelve om zich zo in nevelen te hullen.
Ziek zijn mag. Dat is ook privé.
Ik hoef niet te weten welke ziekte Ypma heeft.
Maar ik wil wel weten welke consequenties haar ziekte, nu al ruim twee weken, politiek heeft. Andere wethouders moeten haar vervangen op het loodzware dossier van de Floriade.
Als journalist wil ik politiek het naadje van de kous weten.

Ypma is Woerdense in hart en nieren. Haar man is gemeenteraadslid van Progressief Woerden. Op de website van die Woerdense politieke partij staat Ypma vrolijk op de openingsfoto. Hoe Almeers wil je het hebben? Almeers? Nee, Woerdens.

Ypma heeft het in de gemeenteraad van Almere altijd over ‘onze mooie stad’. Sinds ze gezegd heeft dat ze absoluut niet in Almere wil wonen, en ponticicaal op de site van een Woerdense politieke partij staat, is “Almere, onze mooie stad” volledig ongeloofwaardig geworden uit haar mond.

Ypma koos voor haar gezin. Tegen Almere DEZE WEEK zei ze een paar maanden geleden dat ze vier avonden tot laat in Almere werkt. Ze vroeg zich openlijk af of ze een betere wethouder zou zijn als ze dan ook in Almere zou slapen, maar “in ieder geval een slechte moeder”.

Nu is Ypma ziek. De gemeente, de PvdA en Ypma zelf laten niets van zich horen. Het kan natuurlijk een vliegende, venijnige Oost-Australische griep zijn.
Maar zo prive is dat niet, en dat zou wel helderheid geven.
Nu is het gissen of, en wanneer Ypma terugkeert.

Hoe komen publicaties in Almere DEZE WEEK tot stand. Of niet.
Deel 3: Het is maar aan welke kant je staat.

‘Almeerders iets positiever geworden over de Floriade’, juicht de gemeente in een persbericht.

Ze baseert dit op een onderzoek waaruit blijkt dat In 2019 30% van de respondenten uitgesproken positief is over de Floriade, waar dat in 2018 nog 21% was.

Ik bekijk zaken graag ook van de andere kant. Op basis van deze cijfers had de kop ook kunnen zijn:

Almeerders nog steeds niet positief over Floriade.
Of
Almeerders maken zich zorgen over Floriade.
(Zie hieronder)

Het is maar aan welke kant je staat.

In het rapport staat ook te lezen: “Net als in 2018 is de meerderheid van de Almeerders nog steeds niet trots op het feit dat gemeente Almere de Floriade organiseert. In 2018 was 52% het oneens met deze stelling, in 2019 is dit percentage hetzelfde gebleven.
Bijna de helft (49%) geeft aan dat de Floriade niet voor de inwoners van Almere is. Een iets kleinere groep (41%) geeft aan het juist oneens te zijn met de stelling.
Het aantal Almeerders dat zich zorgen maakt over de Floriade is tussen 2018 en 2019 gelijk gebleven. Een ruime meerderheid van de inwoners (67%) maakt zich zorgen over de organisatie.
Aan de respondenten die zich zorgen maakt, is ook gevraagd welke zorgen zij vooral hebben. Deze zorgen zitten vooral in de kosten. In 2017, 2018 en 2019 is het antwoord ‘de Floriade kost Almere te veel geld’ het meest gekozen.

De gemeente schrijft: ‘Opvallend in het onderzoek is dat er weinig verschuivingen zijn ten opzichte van vorig jaar. Het algemene beeld is wel dat de mening over de Floriade lichtjes positiever is geworden.’
Algemene beeld?
Het is maar hoe je het formuleert, en aan welke kant je staat.

Je kan ook zeggen: ‘Het algemene beeld is wel dat de mening over de Floriade nog steeds niet positief is.’
Het is maar hoe je het formuleert, en aan welke kant je staat.

Floriade-wethouder Loes Ypma ziet de uitkomsten als een aansporing om door te gaan op het pad om Almeerders te betrekken bij de Floriade. “Het is fijn dat meer Almeerders positiever over de Floriade zijn gaan denken.” Om daarna te melden: ‘Jammer is dat nog steeds een grote groep niet positief over de Floriade is’

Waarom staat dat laatste zinnetje niet in de kop van het gemeentelijk persbericht?
Het is maar hoe je het formuleert, en aan welke kant je staat.

Daarom hebben we als krant besloten maar niets met het persbericht te doen.

Almeerders die zélf een mening willen formuleren kunnen hier het rapport lezen.

Voor deze blog is het belangrijk eerst even http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1498472-college-wil-gemeenteraad-monddood-maken te lezen. Ja ik zet u aan het werk.

Gelezen? De redactie vond deze zaak raken aan de democratie in Almere. Die lijkt door het collegevoorstel ondergraven te worden.

Dienstdoend wethouder Maaike Veeningen (D66) vindt het artikel een storm in een glas water. Op twitter reageert ze met: “Is nog komkommertijd zeker? De raad heeft nu ook al (vrijwel) alles aan het college gedelegeerd. Dit voorstel verandert dat niet. Maar snap wel dat ’t een erg technisch onderwerp is. Ben altijd bereid nadere toelichting te geven, @AlmereDEZEWEEK. Het raadsvoorstel dat voorligt, ligt in het verlengde van eerder raadsbesluit. Als de raad het nu anders wil, kan dat uiteraard. Dat is aan de raad. Maar het artikel suggereert dat we onwijze wijzigingen zouden voorstellen. Dat klopt simpelweg niet.”

SP raadslid Hans Everhard schrok zich een hoedje van het artikel. “Als raadsleden kunnen we beter op de publieke tribune plaatsnemen als dit voorstel er doorkomt.” Ook andere raadsleden reageerden geschrokken, maar dat deden ze op mijn privé-app. Dat respecteer ik.

Dat een progressief-liberale D66-wethouder een artikel dat raakt aan een van de fundamentele grondvesten van onze stad wegzet als een artikel dat gedijt in komkommertijd, doet de wenkbrauwen fronsen. Dat blijkbaar al jaren ‘de raad (vrijwel) alles aan het college heeft gedelegeerd’, raakt mij.

Als journalisten zitten mijn collega Marcel en ik trouw bij de raadsvergaderingen. Maar als ik de D66-wethouder goed begrijp, heeft het college van Burgemeester en Wethouders in Almere alle macht en zitten de door de inwoners gekozen raadsleden er voor spek en bonen bij. Alles is blijkbaar door hen in het verleden gedelegeerd aan de wethouders.

Als dit werkelijk zo is, dan hoeven wij journalisten niet meer naar de gemeenteraad om verslag te doen. We hebben jaren naar een toneelstuk gekeken. We lezen de besluiten van de ‘politiek’ nu wel in het mededelingenblad van het college.

Toen ik nog voor het Dagblad van Almere werkte, speelde hetzelfde. Onze chef, Cor van Mulligen, verordonneerde dat we niet meer naar de gemeenteraad en de raadscommissies hoefden. “Jullie gaan de kroeg maar in en halen daar op wat de Almeerders er van vinden.”
Cor was een geweldige chef redactie. Zij geest waart ook nu nog rond bij Almere DEZE WEEK.
U kunt ons donderdagavond bij de Politieke Markt vinden in Café op 2. De rondjes zijn van ons. Vertel ons daar maar hoe het zit.
Tenzij de raad haar plicht blijft doen: het hoogste orgaan zijn in het stadhuis.
Dan praten we weer verder.

Na twee columnboeken nieuw boek: ‘Off the record’

Ik presenteer 16 oktober mijn twee columnboeken in de theaterzaal van de nieuwebibliotheek. De avond is meer dan mijn boekpresentatie. Alles draait om de historie en de identiteit van Almere. Met spraakmakende sprekers en muziek. Aanvang 20.00 uur. Uitnodiging volgt zo spoedig mogelijk.

Nieuw boek.
En… ik ben al maanden bezig met mijn nieuwe boek. Een roman dit keer. Het speelt voor een deel in het Almeerse stadhuis. Er is een wethouder bij betrokken. En het gaat over vastgoed in een nieuwe wijk. Over scheve schaatsen in de Almeerse politiek. Twee jonge onervaren journalisten gaan op onderzoek uit na een anonieme melding over fraude en belangenverstrengeling. Dan wordt een van hen op het Spoorbaanpad in elkaar geslagen. Een waarschuwing. Het onderzoek komt stil te liggen. Alles komt nu terecht op de schouders van een stagiaire-journalist. Zij voert een strijd met het pluche.

Het boek is een roman. Fictieve non-fictie noem ik het. Het boek is niet echt een sleutelroman. Het legt wel pijnlijk bloot hoe het er in de Almeerse politiek toe gaat.
De eerste werktitel was ‘Scheve schaats’. Die is inmiddels veranderd in ‘Off the record’.

Voor het boek doe ik intensieve research. Ik heb inmiddels off the record tal van gesprekken gevoerd onder meer met een aantal (oud) politici en andere betrokkenen. Scheve schaatsen? Ja. Stomme verbazing? Ja. Rode oortjes? Ja.

Ik denk dat ik nog 7 maanden te schrijven heb. Via mijn blog houd ik je op de hoogte.

Luister hier een fragment uit ‘Off the record’. Wethouder Boerema neemt een ‘afzakkertje’ met projectontwikkelaar Brenninkman.

Deel 2: De krant als klachtenloket voor de gemeente

We worden bedolven bij de krant onder klachten van lezers over de openbare ruimte in de stad. Daar ben ik zelf schuldig aan.

Ik fietste naar de redactie en kwam op het Burgerspad een fietsroutebord richting Almere Stad tegen. Als je het bord zou volgen, kwam je in Haven uit. Foutje dus. Ik zet dat in de krant om verwarring bij de lezers te voorkomen.

Dat was het hek van de dam. Een stortvloed van klachten over fietspaden, de bewegwijzering en over onveilige situaties. Een zevental heb ik gepubliceerd, maar een lantaarnpaal die voor een oprit staat.
Wat nog meer klachten opleverde.
Ik ga ten onder aan eigen succes. Want ik kan niet iedereen bedienen.
Inmiddels heeft de gemeente op twee plekken de fietspaden en bewegwijzering in orde gebracht. Maar toch lijkt het er volgens mijn lezers op dat geen bord goed staat. Om over de omleidingen maar te zwijgen.

Een oudere dame in Haven meldde me dat er op de Schoolwerf een levensgevaarlijke vluchtheuvel staat. Ik ga er meteen heen. Ze vertelt dat er inmiddels drie ouderen met hun scootmobiel of driewielfiets zijn omgeslagen en gewond zijn geraakt door de mallotige vluchtheuvel die naar mijn mening nergens toe doet.
Een week na publicatie is de heuvel alweer door de gemeente verwijderd. Bewoners blij. Behalve een paar verbitterde facebookers die vinden dat ‘de oudjes maar beter moeten sturen.’
Ik heb inmiddels nog drie vergelijkbare situaties in fietspaden waar de situatie naar verluid nog gevaarlijker is.

Alle klagers zeggen dat ze na hun melding niets meer van de gemeente gehoord hebben, dus is de krant hun laatste redmiddel.

Maar… ik ben geen ombudsman, geen klachtenloket voor de gemeente. Op twitter meldde iemand dat hij de gemeente had gedreigd Almere DEZE WEEK in te schakelen voor lantaarnpalen die het sinds maart al niet meer doen.
Wat moet ik?
Ik ben nu van plan een gesprek met de gemeente aan te vragen met de afdeling ondehoud/beheer. Ze mogen me haarfijn vertellen hoe ze te werk gaan. Worden de fietsverkeersborden door Oost-Europese onderaannemers uit Roemenië geplaatst? Zitten de mensen op het stadhuis de hele dag aan de koffie in de koffiecorner op de tweede verdieping? Kijken ze Netflix tijdens het werk? Of interesseert het ze niks?

Dat laatste is volgens mijn vrouw Jessica de oorzaak. En zij heeft het vaak bij het rechte eind.

“U mag hier uw fiets niet neer zetten”, bast een breedgeschouderde Handhaver tegen een boodschappende vrouw die haar fiets bij de Dirk van den Broek in Stad neerzet.
“Waarom niet?”, vraagt de vrouw.
“Beleid van de gemeente”, bromt de man weer. “Als u hem laat staan, nemen we hem mee. En dacht je dat ik het leuk vind om dit werk te doen?”
“Ga dan echt werk doen in plaats van mensen die boodschappen doen te pesten”, kaatst de vrouw op z’n Almeers terug.

De Handhaver en zijn collega’s gaan verder met het verwijderen van fietsen. Die worden in een open vrachtwagen even verderop gezet.
Dan nemen ze een damesfiets met fietstassen en kinderzitje mee.
Nu is het tijd voor mij om in te grijpen.
“Die ga je toch niet weghalen?”, vraag ik, “een fiets van moeder en kind.”
“Beleid van de gemeente, meneer”, zucht de Handhaver.
“Maar je kan hier helemaal niet zien dat je hier je fiets niet mag neerzetten”, zeg ik, “het staat nergens.”
“Beleid van de gemeente, meneer”, zucht de Handhaver nogmaals.
“Voor auto’s staat er altijd een bord ‘verboden te parkeren’”, zeg ik. “Voor fietsers niet.” “Beleid van de gemeente, meneer”, zucht de Handhaver nu heel diep.
“Verkeerd geparkeerde auto’s worden toch ook niet weggesleept”, word ik pissig.

Even later komt de eigenaresse van de mama-fiets de supermarkt uit.
Zware boodschappentas in de ene hand, jengelende peuter aan de andere.
“Mijn fiets”, schreeuwt ze uit.
Ik leg haar uit dat een Handhaver die zijn werk niet leuk vindt haar fiets heeft meegenomen.
De boodschappende moeder barst in tranen uit.
Peuter gaat er nog eens boven uit.
“Het is beleid van de gemeente, mevrouw”, zeg ik, “en weet u hoe dat beleid heet?” Sniffend schudt ze haar hoofd.
“Liefde voor de stad”, zeg ik. 

Deel 1: Vis à Vis in Almere DEZE WEEK

Door Robert Mienstra

ALMERE – Een lezer vroeg mij hoe ik aan mijn informatie over Vis à Vis kwam. ‘Hoe gaat dat bij jullie op de redactie in z’n werk?, wilde hij weten.
De serie over Vis à Vis kost veel tijd, veel schrijven, veel bellen, mailen, appen en stukken lezen.
Af en toe is er gedoe.
Hieronder vertel ik hoe de serie tot stand is gekomen en wat daar bij komt kijken.

22 maart 2019
De telefoon gaat op de redactie. Een mij redelijke bekende Almeerder aan de telefoon.
“Ik hoorde gisteren een paar mensen met elkaar praten. Die hoorde ik zeggen dat Vis à Vis moet vertrekken van de plek waar ze nu zitten in Almere Poort. Je hebt het niet van mij, maar misschien kan je er wat mee.”
Dit soort telefoontjes krijgen we vaker, ik ben wat huiverig als er gezegd wordt ‘je hebt het niet van mij’. Waar zijn mensen altijd zo bang voor?

Ik besluit er toch een telefoontje aan te wijden. Want Vis à Vis weg van de huidige plek is natuurlijk nieuws.
Via via kom ik in contact met Wim Trieller, de voorzitter van het theatergezelschap. Hij is er aanvankelijk niet zo happig op om er met me over te praten. Daardoor weet ik dat er wat aan de hand is. Uiteindelijk spreken we af met elkaar in café Bagels in Stad.

26 maart 2019
Trieller en ik ontmoeten elkaar bij Bagels in Stad.
“Ik heb wel even met Vis à Vis overlegd”, zegt Trieller. “Maar al snel vonden we dat we gewoon opening van zaken moesten geven. Er is een conflict met de gemeente over de geluidsoverlast van Vis à Vis. Woningbouw komt dichterbij het theatergezelschap. Dat ontwikkelt nu een plan om op een kunstzinnige manier een geluidswal aan te leggen.
“Het is niet zo dat we weg moeten”, zegt Trieller. “Het gaat om de geluidsoverlast.”
Ik vind dat nieuwswaardig en besluit er op 5 maart een artikel aan te wijden: http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1496617-theatergezelschap-vis-a-vis-gaat-geluid-weren

Begin april krijg ik een telefoontje van Vis à Vis. Er is meer aan de hand dan geluidsoverlast. Er is een bestemmingsplan waaruit blijkt dat Vis à Vis toch weg moet van de huidige locatie. Vis à Vis geeft aan dat verhuizen binnen Almere geen optie is. Ze zijn al een keer verhuisd, en de opbouw van de huidige locatie heeft hen 8 ton gekost. Opnieuw verhuizen in Almere is mentaal, en ook financieel geen optie voor hen. Als ze van de huidige plek weg moeten, dan vertrekken ze definitief uit Almere. Ze gaan een petitie beginnen voor behoud van de huidige plek.

12 april 2019
Ik wil van wethouder Veeningen (D66) weten hoe het zit met Vis à Vis. Ik probeer via de afdeling voorlichting van de gemeente een afspraak met haar te maken voor een interview.
Voorlichting vraagt wat ik allemaal wil bespreken en waarom. Ik besluit olie op het vuur te gooien. “Volgens mij zijn wethouder Van Garderen en wethouder Veeningen niet eenduidig over Vis à Vis. De een wil dit en de ander wil dat.”
Volgens de voorlichter zijn de dames eenduidig. Ik geef aan dat ik wil weten hoe het er voor staat, hoe het met Vis à Vis zit. Ik meld dat ik al een verhaal over Vis à Vis in de steigers heb staan.
Voorlichter wil weten wat ik dan in de steigers heb staan. “Dat klinkt heel vaag”, zegt hij.
Ik: “Dat houd ik ook vaag.”
Voorlichter: “Maar wat is er je doel mee?”
Ik: “Gewoon, een stuk over Vis à Vis schrijven.”
Voorlichter: “Maar wat heeft Vis à Vis dan gezegd dat je gaat publiceren?”
Ik: “Dit gesprek begint nu te lijken op de reactievergadering van Almere DEZE WEEK.”
Voorlichter: “Ik kom er op terug.”

16 april 2019
Voorlichting belt. Er kan een dubbelinterview met wethouders komen.
Voorlichter: “Vis à Vis heeft twee aspecten, enerzijds cultuur en anderzijds gebiedsontwikkeling. Op maandag 13 mei kan het interview plaats vinden. En op donderdag16 mei komt het onderwerp in de raad.”
We spreken 13 mei af.
Ik vind het wel lastig, want nu kan ik het interview niet meenemen in de krant voordat de raad e.e.a. heeft besproken. Het interview komt dan 22 mei als mosterd na de maaltijd. Maar het is niet anders. De agenda van de dames zit vol.

17 april 2019
Ik publiceer het nieuws dat Vis à Vis een petitie begint om op de huidige locatie te blijven.
http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1497113-vis-a-vis-start-petitie-voor-behoud-huidige-locatie

18 april 2019
Deze dag staat de teller van de petitie al op 10.000 handtekeningen. Voor Almere is dit ongekend. Ik besluit meteen er over te publiceren:
http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1497119-binnen-24-uur-10-000-handtekeningen-petitie-vis-a-vis

Enkele dagen later belt Voorlichting.
Voorlichter: “Gezien de actualiteit is het toch beter om het dubbelinterview met Van Garderen en Veeningen eerder te doen. Het voorstel is: 24 april in de schouwburg.

24 april 2019
De gemeente heeft ruim 50 communicatie-adviseurs in dienst. In een artikel in Vrij Nederland zeiden Marcel en ik gekscherend: dat is dus 50 tegen 2 (wij dus).
24 april zit ik in de schouwburg tegenover twee wethouders, een voorlichter en een communicatie-adviseur. 4 tegen 1. Nu ben ik wel wat gewend.
Ik werk mijn lijstje af wat ik in mijn hoofd heb. Opvallend is dat wethouder Veeningen niet weet of er al projectontwikkelaars voor het gebied van Vis à Vis zijn.
Voorlichter: “Dat zoeken we uit.”
Ik vond dat het opvallendste moment in het interview. Als je als wethouder goed in het dossier zit, dan weet je dat toch. In de eerste versie van de uitwerking schrijf ik dat wethouder Veeningen het niet weet.
Ik beloof het stuk toe te sturen voor akkoord. De afspraak is altijd dat de afdeling voorlichting het stuk naleest op feitelijke onjuistheden. Daar wordt – als ze er inzitten –  het stuk alleen maar beter van.

Voorlichting komt met een aantal minimale wijzigingen op details. Inhoudelijk blijft alles overeind. Dat kan ook niet anders omdat ik het interview opgenomen heb en de antwoorden in het vraag-antwoord-interview letterlijk van de band af heb uitgetikt.
Wat wel in mijn stuk wordt gewijzigd is de uitspraak van Veeningen waarin ze zegt dat ze niet weet of er al projectontwikkelaars bij het gebied van Vis à Vis betrokken zijn. Die tekst wordt: “Nee, het gaat deels om Particuliere Ontwikkelingskavels en deels om woningbouw waarvoor de tender nog uitgeschreven gaat worden.” Tijdens het interview wist ze dit dus niet.

26 april 2019
Ik publiceer het artikel met Van Garderen en Veeningen:
http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1497201-hoe-zit-het-met-vis-a-vis

Diezelfde dag bel ik met Vis à Vis. Ik wil weerwoord. Inmiddels heb ik een aantal documenten in handen waaruit blijkt dat er door vorige colleges toezeggingen zijn gedaan aan Vis à Vis: ze zouden op de plek waar ze nu zitten mogen blijven. Ook is er een kaartje uit 2013 waarop de gemeente duidelijk afdrukt: definitieve locatie.
Ik bel Frits Huis, de wethouder van cultuur uit het vorige college. Hij is klip en klaar (en boos): “Er zijn wel degelijk toezeggingen gedaan door de vorige colleges.”
Ik neem dat mee naar mijn interview met Vis à Vis, op de locatie waar ze nu zitten.

1 mei 2019
Interview met Vis à Vis op de huidige locatie. De repetities voor de nieuwe voorstelling zijn in volle gang.
Alle documenten en e-mails waaruit blijkt dat Adri Duivesteijn uit het college van 2014, en dat het vorige college toezeggingen hebben gedaan kan ik inzien. Ik kan er niet meer van bakken dan dat dat helder is.
Vis à Vis heeft ook het document met het locatie-onderzoek dat in 2013 is gedaan naar vijf locaties voor het theatergezelschap. Op een kaartje staat Vis à Vis aangegeven met rode stip op de huidige locatie.
Wethouder Hilde van Garderen zei: “Maar het is niet geregeld.”  Ik vraag me af wat toezeggingen van vorige wethouders dan nog waard zijn. Hoe zit dat moreel?
Ik kan mijn overwegingen uiteraard niet kwijt in mijn artikel, want Vis à Vis is aan het woord.
Ik besluit het kaartje waarop staat “definitieve locatie” af te drukken in de krant. Helderder kan niet, dunkt me.

3 mei 2019
Ik publiceer het interview met Vis à Vis.
http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1497265-vis-a-vis-huidige-wethouders-spreken-niet-de-waarheid

7 mei 2019
We publiceren een opinie van Martine van Bemmel, fractievoorzitter van D66 over Vis à Vis. Zij belde of we haar opinie online wilden zetten. Uiteraard.
http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1497337-opinie-d66-lege-beloftes-ex-wethouder-schaden-vertrouwen-in-politiek

8 mei 2019
We zien dat Bas ten Brinke, voorzitter van het Cultuurfonds Almere een brief aan de gemeenteraad heeft gestuurd met een advies over Vis a Vis.
We maken daar een artikel van:
http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1497345-voorzitter-cultuurfonds-wil-huidige-locatie-voor-vis-a-vis

9 mei 2019
Politieke markt op donderdagavond. Het cultuurplan van wethouder Van Gareren  staat op de agenda.
Bij aanvang vraagt Van Garderen het woord en snijdt Vis à Vis aan. Ze belooft een raadsbrief met daarin het locatie-onderzoek voor Vis à Vis en de eventuele alternatieve locaties. Hoe zich het locatie-onderzoek uit 2013 tot het nieuwe locatie-onderzoek verhoudt, bleef in de vergadering onduidelijk.

Tijdens deze Politieke Markt bood Vis à Vis 15.000 handtekeningen aan voor het behoud op de huidige plek.
Voor het stadhuis was een demonstratie van Vis à Vis waar ik middenin stond.
Klaartje Wierbos was duidelijk: “Het is deze plek in Poort, en geen andere. Verhuizen binnen Almere is voor ons geen optie. Als we van de huidige plek af moeten, dan vertrekken we uit Almere.”

Opvallend was dat tijdens het aanbieden van de petitie vanuit de griffie werd gezegd dat het bestemmingsplan rond Vis à Vis niet 16 mei, maar 23 mei op de agenda is gezet. De voorlichter van wethouder Van Garderen meldde 16 april nog aan deze krant dat de datum van 16 mei stond.
Wat de reden van de nieuwe datum is, is vooralsnog niet bekend.

13 mei 2019
Ik publiceer over het aanbieden van de petitie van Vis à Vis tijdens de Politieke Markt en de demonstratie op het stadhuisplein.
http://www.almeredezeweek.nl/nieuws/1497374-15-000-handtekeningen-voor-behoud-vis-a-vis

Wordt vervolgd.